HIDIRELLEZ - DENİZ - HÜSEYİN - YUSUF

     ''Hıdırellez bahar bayramı niteliğinde kutlanan; Orta Asya kültürü, eski Anadolu kültürü, İslam kültürü ve ortak Balkan kültürü ile beslenmiş, zengin kültür değerlerinin oluşturduğu bir şenlik, tören ve bayram bütünüdür'' diye tanımlanmış...Gerçekten de bu topraklarda yüzyıllardan beri her bölgede değişik ritüellerle kutlanan Hıdırellez'de; Hızır'ın karadakilerin, İlyas'ın ise denizdekilerin yardımcısı olacağı, sıkıntıların azalacağı, bolluk, bereket geleceğine inanılmıştır. Kimi gül ağacının dibine dileklerini gömmüş; kimi akarsulara, denizlere yazıp çizdiği dileklerini bin bir umutla atıp, sonrasında bir mucize beklemiştir. Çocukluğumda pis eve Hızır'ın uğramayacağına inanıldığından evler temizlenir; bolluk, bereket gelsin diye zeytinyağı lancalarının kapakları açık bırakılırdı. Hızır uğrarsa zeytinyağlarının dolup taşacağına inanıldığından, taşanları koymak için yanlarına kaplar konulurdu. O gece günün ilk ışıklarıyla dere yada denizin kenarına gidilir; herkes istediği ev, araba, gelin, çocuk ne istiyorsa kumların üzerine çizer ve denizin dalgalarının kuma çizilenleri sildiğinde dileklerinin kabul olacağına inanılırdı. Ertesi gün, Ayvalık Çamlık'ta yapılan Hıdırellez pikniğine giderken götürmek için oğlak eti, nohut ekmeği pişirilir, yumurtalar soğan kabuğu ile beraber haşlanıp, boyanır ve piknik gün boyu sürerdi.

     Çocukluk yıllarım boyunca uğuruna inandığım; bolluk ve bereketi üzerine değişik hıdırellez hikayeleri dinlediğim bu günde, dileklerimizin gerçekleşebilmesi için hıdırellezin uğruna içtenlikle inanmak ve günün ilk ışıklarıyla dilekler dileyip olmasını beklemek gerekiyormuş ama aklımın erdiği günlerden bu yana gül fidanına dileklerini asmak yerine tam da o saatlerde darağacına astıkları  üç fidanımız Deniz, Hüseyin ve Yusuf aklıma geldiğinden; benim dileklerim öylece boğazıma düğümlenip kalıyor. İyi dileklerin dilendiği, bu umut dolu saatlerde Deniz'leri asanların hıdırellezden mi haberleri yoktu, yoksa herkes hıdırellez coşkusu içindeyken yaptıkları unutulur gider mi sandılar, bilemiyorum. Sonra yaptıklarını unutup, eve döndüklerinde kendi çocukları için gül ağacının dalına dileklerini de astılar mı acaba...

Bir çift güvercin havalansa

Yanık yanık koksa karanfil

Değil bu unutulur şey değil

Çaresiz geliyor aklıma.

Sevdiğim çiçek adları gibi

Sevdiğim sokak adları gibi

Bütün sevdiklerimin adları gibi

Adınız geliyor aklıma.

Melih Cevdet ANDAY